Dawne tradycje towarzyszące Wigilii Bożego Narodzenia cz. 2: Źdźbło długie i zielone zapowiadało ślub

Źdźbło długie i zielone zapowiadało ślub - zwiędłe wesele za rok

Przeczytaj także: Dawne tradycje towarzyszące Wigilii Bożego Narodzenia cz. 1: Zmarłym duszom pozostawiano strawę, aby mogły się posilić

Przed samą wieczerzą w jednym, tudzież w czterech kątach izby, ustawiano snop żyta, aby obfitość urodzajów w polu była pełna. Ze snopów wytwarzano wiązki, zatwierdzane na rogach pól oziminy. Dla zapewnienia drzewkom owocowym urodzaju obwiązywano je kłosami. Ze snopów wróżono w ten sposób, iż podrzucano je do góry i sprawdzano, ile źdźbeł trafiło pomiędzy belki przy suficie. Ich ilość była zapowiedzią siły obfitości zbiorów. Gospodarze ze snopa wigilijnego wyciągali kłosy. Liczyli te pełne, prognozując na tej bazie przyszłoroczne plony. Źdźbła porozrzucane na obrusie stanowiły dla młodzieży okazję do wróżb weselnych. Źdźbło długie i zielone zwiastowało ślub - zwiędłe wesele za rok, a zeschłe było pewnikiem, że zainteresowanych czeka staropanieństwo lub starokawalerstwo. Na stół kładziono bochenki chleba i jabłka, sypano ziarno, obwiązywano sznurami, aby zapewnić pomyślność prac gospodarskich.

Zwyczaj dzielenia się opłatkiem na wsiach rozpowszechniony został dopiero w XX wieku – nawet wówczas jego funkcję często spełniał chleb. Symbole te stanowiły ucieleśnienie życzliwości i pojednania. Opłatek pełnił funkcję zdobniczą – barwione ozdoby przybierały różne formy. Miały za zadanie zapewnić ochronę przed chorobami, gwarantować szczęście i miłość.

Zdj. Zwiastunem początku wieczerzy była pierwsza gwiazdka nie niebie. Do posiłku zasiadano, gdy wszystkie potrawy położono już na stole. Dania były postne, przygotowane z płodów zrodzonych przez ziemię w najbliższej okolicy ("Pierwsza Gwiazdka" pędzla Tadeusza Popiela (1863-1913))