Lublin: Radni potrzebują więcej czasu? Fundacja Wolności chce zmian w głosowaniach nad budżetem

 

Fundacja Wolności złożyła petycję do Rady Miasta Lublin w sprawie zmiany zasad procedowania zmian w budżecie miasta. W 2021 roku odbyło się sześć sesji RM. Na pięciu z nich na wniosek prezydenta Lublina, wprowadzano zmiany w budżecie. Wówczas do budżetu "wprowadzano" np. otrzymane środki z różnych dofinansowań lub przesuwano pieniądze z jednego działania na inne.

 

- Choć statut miasta zakłada, że zmiany w budżecie miasta powinny być przedkładane radnym z 14-dniowym wyprzedzeniem, to niepisaną praktyką stało się, że prezydent zgłasza dodatkowe zmiany w formie "autopoprawki" na dzień przed lub nawet w dniu sesji Rady Miasta. Ponadto zawsze wszystkie zmiany są podejmowane w jednym głosowaniu, przez co radny/radna musi poprzeć wszystkie albo odrzucić wszystkie. Nie może wybrać, które zmiany poprze, a które nie - wyjaśnia Krzysztof Jakubowski, prezes Fundacji Wolności.

 

 

W związku z tym aktywiści postulują o dwie zmiany. Pierwszą z nich jest to, żeby na wniosek radnego/radnej wskazane poprawki do budżetu miasta były głosowane oddzielnie. Natomiast druga dotyczy tego, by na posiedzeniu były głosowane tylko te poprawki do budżetu, które zostały przedstawione radnym min. 14 dni przed posiedzeniem. Zdaniem działaczy, poprawki (autopoprawki) zgłoszone później powinny trafić na kolejne posiedzenie.

 

 

Wysoka Rado,

 

W imieniu Fundacji Wolności składam petycję w interesie publicznym dot. sposobu procedowania na posiedzeniach Rady Miasta poprawek do budżetu miasta Lublin.

 

Statut Miasta Lublin stanowi, że „Materiały dotyczące zmiany budżetu przesyła się radnym najpóźniej w 14 dniu przed terminem sesji, o ile projekt uchwały w tym przedmiocie wpłynie do Rady na co najmniej 14 dni przed terminem sesji przewidzianym w harmonogramie posiedzeń Rady”. Pozostałe materiały radni otrzymują na 7 dni przed posiedzeniem. Świadczy to o znaczeniu uchwał dot. zmian w budżecie miasta.

 

Zmiany do budżetu miasta są przedmiotem obrad niemal każdego posiedzenia Rady. Za każdym razem procedura wygląda identycznie. Na dwa tygodnie przed posiedzeniem Prezydent przekazuje radnym projekt uchwały, wraz z uzasadnieniem. Nierzadko w dniu posiedzenia, np. tuż przed rozpoczęciem obrad Prezydent przedkłada dodatkowe zmiany, w formie tzw. „autopoprawki”. Rada Miasta za każdym razem głosuje wszystkie poprawki (te przedstawione wcześniej jak i te przekazane w dniu posiedzenia) łącznie, w jednym głosowaniu.

 

Taki sposób procedowania zmian w uchwale budżetowej jest nieuczciwy względem Wspólnoty Samorządowej z co najmniej dwóch powodów:

 

1. Radni nie mają czasu aby zapoznać się ze zmianami zgłoszonymi w dniu obrad, skonsultować je z mieszkańcami, przedyskutować na posiedzeniach komisji.

 

2. Łączny sposób głosowania wszystkich zmian powoduje konsternację w sytuacji, gdy radny(a) popiera kilka zmian, ale kilku jest przeciwny(a). Niezależnie jak zagłosuje,

i tak będzie to wbrew jego(jej) intencjom.

 

„Głosowanie budżetu powinno być świętem demokracji i parlamentaryzmu, powinniśmy o tym budżecie dyskutować na poważnie. Każda, nawet najmniejsza poprawka dotyczy bardzo ważnych spraw, czasem życia i zdrowia obywateli, nawet jeśli te poprawki czasem opiewają na małe kwoty” – mówiła niedawno posłanka Małgorzata Kidawa-Błońska na temat łącznego głosowanie poprawek do budżetu państwa na 2021 rok. Natomiast przewodniczący klubu Lewicy, poseł Krzysztof Gawkowski skomentował ten sposób głosowania następująco: „Lenistwo, brak odpowiedzialności i przede wszystkim chęć szybkich głosowań”.

 

Zadaniem Komisji Budżetowo-ekonomicznej jak i pozostałych komisji merytorycznych jest m. in. rozpatrywanie zmian w budżecie miasta. W przypadku zmian zgłoszonych w dniu posiedzenia Rady nie ma możliwości ich rozpatrzenia przez komisję.

 

W uchwale Rady Miasta w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej zgłoszenie autopoprawki do projektu budżetu jest skutkiem zmian zgłoszonych przez komisje lub innych okoliczności oraz jest przekazywane Przewodniczącemu do skierowania na sesję (czyli z wyprzedzeniem). Inny sposób jest praktykowany w przypadku zmian w bieżącym budżecie. Rada Miasta praktycznie umożliwia Prezydentowi wnoszenia zmian w budżecie w dowolnym momencie (nawet w czasie trwania obrad Rady), bez konieczności wcześniejszego uzasadnienia zmian radnym i mieszkańcom.

 

Proponowane procedowanie zmian w budżecie jest możliwe i nie narusza przepisów prawa. Np. w tym roku w Kielcach, podczas posiedzenia Rady Miasta w dniu 10 czerwca 2021, poprawki do budżetu miasta były głosowane w formie dwóch uchwał.

 

W związku z powyższym, składamy petycję w interesie publicznym w sprawie głosowania poprawek do budżetu miasta. Wnioskujemy o to, aby:

 

1) na wniosek radnego/radnej wskazane poprawki do budżetu miasta były głosowane oddzielnie,

 

2) na posiedzeniu były głosowane tylko te poprawki do budżetu, które zostały przedstawione radnym min. 14 dni przed posiedzeniem (co wynika wprost z par. 26 pkt 5 statutu Miasta Lublin). Poprawki (autopoprawki) zgłoszone później powinny trafić na kolejne posiedzenie.

 

W razie odrzucenia powyższych propozycji, wnosimy o zmiany praktyki procedowania zmian w budżecie, polegające na:

 

1) po złożeniu poprawek do budżetu miasta przez Prezydenta w okresie między zakończeniem posiedzenia Komisji Budżetowo-ekonomicznej oraz pozostałych komisji merytorycznych a rozpoczęciem posiedzenia Rady Miasta – przerwanie posiedzenia Rady, celem zwołania posiedzenia Komisji Budżetowo-ekonomicznej lub odpowiedniej komisji i rozpatrzenia przedłożonych propozycji zmian w budżecie (aby wykonać obowiązek wynikający z par. 26 pkt 5 statutu Miasta Lublin).

 

2) zwrócenie się do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie z pytaniem czy praktyka uchwalania zmian w budżecie miasta, stosowana przez Radę Miasta Lublin jest zgodna z przepisami prawa w zakresie, w jakim pozwala na wprowadzenie wielu zmian w budżecie miasta poprzez jedną autopoprawkę Prezydenta, zgłoszoną nawet w dniu posiedzenia Rady, bez rozpatrywania na komisjach.

 

3) wprowadzenie do Statutu Miasta Lublin zapisu, że Radny/Radna może wnieść do protokołu z posiedzenia Rady zdanie odrębne do przyjętej uchwały w sprawie zmian w budżecie miasta.

 

Realizacja petycji wzmocni mandat radnego oraz zwiększy zaufanie mieszkańców Lublina do organów samorządu lokalnego. Wreszcie umożliwi skuteczniejsze procedowanie zmian w budżecie miasta, z możliwością zabrania zdania nt. proponowanych zmian przez mieszkańców.

 

Dalsze przyzwalanie na głosowanie zmian w budżecie przedstawionych w dniu posiedzenia Rady, bez możliwości ich konsultacji i zaopiniowania na komisjach, wielu zmian w jednym głosowaniu, może doprowadzić do pojawienia się zarzutów o „lenistwo, brak odpowiedzialności i przede wszystkim chęć szybkich głosowań” radnych.

 

Z wyrazami szacunku