Wstęga przecięta, klucz wręczony. Dworzec Lublin oficjalnie otwarty [ZDJĘCIA]

- Dzisiaj jest wielki dzień dla Lublina i regionu. To dopełnienie strategii inwestycyjnej na poziomie województwa, miasta, a po drugie budowanie przekonania naszej lubelskiej wspólnoty. Potrafimy skutecznie zadbać o przyszłość miasta i województwa lubelskiego. Ten obiekt jest taką kropką nad i – mówi Krzysztof Żuk, prezydent Lublina.

W sobotę (13 stycznia) i w niedzielę (14 stycznia) mieszkańcy będą mogli wziąć udział w dniach otwartych dworca. Będzie można go zwiedzić z przewodnikiem, a także wziąć udział w pokazach sztukmistrzów, jak i koncertach. Początek o godzinie 12:00. Wstęp jest wolny.

- Dziękuje za całą pracę włożoną w to, żeby ten dworzec metropolitalny mógł powstać. Teraz możemy cieszyć się z zakończenia tak ważnej inwestycji. Wraz z pracownikami ministerstwa miałem przyjemność przyjechać pociągiem i to jest jeden z pierwszych dworców, na którym miałem okazję zobaczyć, jak to jest wygodne - mówi Jan Szyszko, minister Funduszy i Polityki Regionalnej.

Nowoczesny i ekologiczny

Dworzec Lublin to trzykondygnacyjny budynek o powierzchni użytkowej ok. 18 tys. m2 z garażem podziemnym typu „Park&Ride". Miejsca postojowe pomieszczą 174 samochody. Parking uwzględnienia miejsca dla osób z niepełnosprawnościami oraz rodziców z dziećmi i przestrzeń do ładowania aut elektrycznych. Zejście do garażu jest możliwe z poziomu budynku oraz od zewnątrz, bezpośrednio z placu. W pobliżu obiektu zlokalizowane są perony dla autobusów i busów z efektownym szklanym zadaszeniem wspartym na filarach.

Aby umożliwić kompleksową obsługę autobusów elektrycznych, powstały stanowiska do ich ładowania. W niedalekiej odległości od Dworca Lublin, wykonano obszerny parking ze 122 miejscami postojowymi dla autobusów i busów oczekujących na odjazd. Nie zabrakło również monitoringu, oświetlenia oraz instalacji Hotspot.

Na Dworcu Lublin obsługa pasażera odbywać się będzie z wykorzystaniem inteligentnych systemów transportowych (ITS), w szczególności systemów informacji pasażerskiej i przystankowej. Innowacyjnym rozwiązaniem jest użytkowy dach w formie tarasu widokowego z przestrzeniami rekreacyjnymi i wypoczynkowym oraz traktami spacerowymi. Znajdą się tam stoliki i krzesła oraz hamaki. Z myślą o najmłodszych na części dachu powstał też plac zabaw, który składa się z systemowego parku linowego.

Szereg udogodnień znajdą też osoby korzystające na co dzień z rowerów – blisko 70 miejsc postojowych na parkingach Bike&Ride oraz 1,3 km ścieżek rowerowych. Teren wokół Dworca Lublin wyposażono w niezwykle funkcjonalną i dekoracyjną infrastrukturę, która ma służyć podróżującym jako miejsce odpoczynku.  Zadbano również o system identyfikacji wizualnej, pozwalający swobodnie poruszać się po obiekcie.

Przestrzeń wokół dworca wypełnia zieleń. Na całym terenie inwestycji posadzono 100 nowych drzew oraz ponad 31 tys. krzewów, pnączy, bylin i traw ozdobnych. Do tego powstała tzw. zielona ściana o powierzchni 290 m2 z blisko 27 tys. roślin. Drzewa nasadzono też w donicach na dachu. To głównie gatunki roślin szczególnie wydajnych w oczyszczaniu powietrza. Kolejne elementy zieleni pojawią się bezpośrednio na placu przed nowym Dworcem. Z uwagi na to, że znajduje się tam rozbudowana sieć infrastruktury podziemnej, wybrano nasadzenia w donicach, zarówno drzew jak i krzewów.

Obiekt zaprojektowano jako budynek inteligentny z kompleksowym wyposażeniem funkcjonalnym. Wyróżnia go zastosowanie szeregu rozwiązań podyktowanych troską o środowisko. W celu zmniejszeniu zużycia energii wykorzystano pomysł „budynku w budynku”, czyli otoczenia hali głównej dworca szklaną ścianą o niskim współczynniku przenikania ciepła. Betonowa ściana z mapą Lublina znajdująca się od strony południowej ma kumulować ciepło w ciągu dnia, a wieczorem je oddawać. Zadaszenie wiat przystankowych nad kieszeniowymi stanowiskami autobusów stanowią przejrzyste panele szklane, w które wtopiono ogniwa fotowoltaiczne o podwójnej funkcji: zaciemniania dla ochrony przed słońcem oraz dostarczania energii potrzebnej do obsługi dworca.

Walor prośrodowiskowy ma też zastosowanie systemu wody szarej, który pozwala na wykorzystanie deszczówki do celów sanitarnych oraz utrzymania zieleni. Przewidziano także naturalne wietrzenie garażu podziemnego, czyli otwarcia w formie atrium wspierającego cyrkulację powietrza. W przestrzeniach, z których korzystać będą pasażerowie, zaprojektowano ogrzewanie i chłodzenie płaszczyznowe zasilane z kaskady pomp ciepła.

Efektywne wykorzystanie energii zapewnia sterowanie układami grzewczymi i wentylacyjnymi z funkcjami indywidualnego dostosowywania temperatur i automatyką czasową. Kolejnym rozwiązaniem jest też zastosowanie antysmogowej kostki brukowej.

Wyjątkowy projekt

Prosta forma bryły odpowiada założeniom ekologicznym, a element wyróżniający stanowią efektowne słupy. Wyraz architektoniczny budynku nadają charakterystyczne ażurowe filary, będące elementami stalowej konstrukcji dworca i zadaszenia peronów, które odgrywają także funkcję dekoracyjną. Pierwsze szkice rzutu słupa inspirowane były lubelskimi wycinankami, ale ich linearne, nieco organiczne formy przypominać mogą pnącza winorośli jeden z symboli Lublina i sprawiają wrażenie lekkości całej struktury.

Projekt Dworca Lublin ma już na koncie kilka nagród. W 2019 roku znalazł się na tak zwanej „krótkiej liście” nominowanych do nagrody World Building of The Year w kategorii Infrastruktura, przyznawanej w ramach World Architecture Festival w Amsterdamie. W 2020 roku zaś otrzymał prestiżową nagrodę Real Estate Impactor wręczaną przez redakcję dziennika „Rzeczpospolita” w kategorii Innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni. Z kolei w 2022 roku zdobył wyróżnienie w konkursie PLGBC Green Building Awards w kategorii „Najlepszy projekt ekologiczny”.

Przestrzeń przyjazna osobom z niepełnosprawnościami

Zarówno budynek jak i teren wokół niego wraz z układem drogowym dostosowany jest do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Na zewnątrz budynku są płytki naprowadzające m.in. do wszystkich wejść głównych budynku, wind zewnętrznych oraz peronów, przystanków komunikacji miejskiej i przejść dla pieszych. Ponadto, na przejściach dla pieszych zastosowano krawężniki częściowo wyniesione na 2 cm dla osób niewidomych poruszających się z psem przewodnikiem oraz krawężniki dla osób poruszających się na wózku. Z kolei wewnątrz płytki naprowadzające wskażą drogę do głównych punktów tj. kas biletowych, toalet, klatek schodowych, w których są windy. Na schodach zastosowano oznaczenia kontrastowe pierwszego i ostatniego podestu. Przy kasach biletowych zamontowano pętle indukcyjne dla osób niedosłyszących i słabosłyszących.

Dwa stanowiska kas biletowych są obniżone do wys. 90 cm, co jest ułatwieniem dla osób z niepełnosprawnością ruchu. W budynku dworca są dwie toalety dla osób z niepełnosprawnościami (na parterze i w poczekalni na pierwszym piętrze). W toalecie na parterze znajduje się również komfortka. Na parkingu podziemnym wyznaczono miejsca dla osób z niepełnosprawnościami oraz wzdłuż ul. Dworcowej i pl. Dworcowego. Perony i przystanki komunikacji miejskiej wyposażone są w wyświetlacze oraz komunikację dźwiękową. Ponadto
w ramach wyposażenia dworca pojawią się też tabliczki w alfabecie Braille'a oraz plany toflograficzne.

Inwestycja ze środków unijnych

Budowa Dworca wraz z przebudową układu komunikacyjnego w jego rejonie,
to najważniejszy komponent projektu Zintegrowane Centrum Komunikacyjne dla Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020. Całkowita wartość projektu to prawie 340 mln zł, z czego blisko 194 mln zł stanowi dofinansowanie z funduszy europejskich. Poza budynkiem Dworca, projekt unijny obejmował także inne zadania – budowę nowego zjazdu z ul. Lubelskiego Lipca ‘80 do ul. Dworcowej oraz budowę łącznika ul. Dworcowej i al. Piłsudskiego, jak również rozbudowę ul. Krochmalnej o parking dla autobusów i busów oczekujących na odjazd z Dworca Lublin  wraz z budynkiem socjalno-technicznym dla obsługi Dworca, z częścią socjalną  przeznaczoną dla kierowców.