Inicjatywa lokalna jest nowym narzędziem umożliwiającym realizację działań zgłaszanych przez mieszkańców w ich bezpośrednim otoczeniu, które uzupełnia już funkcjonujące instrumenty - rezerwę celową na zadania realizowane przez Rady Dzielnic oraz Budżet Obywatelski. W jej ramach mieszkańcy zgłaszają pomysły i deklarują udział w jego realizacji, który może mieć formę wkładu rzeczowego, finansowego lub pracy społecznej.
W ramach rezerwy celowej w 2016 r. w Lublinie do realizacji trafi 14 projektów, w tym:
- budowa ulic: Macierzanki, Liliowej, Dąbrówki, Lędzian, Bielskiego, Gierymskiego
- projekty sportowe: Wolontariat na Start! oraz Kibice Razem 2016
- doposażenie istniejącej siłowni zewnętrznej i mini tor przeszkód dla przedszkolaków przy ul. Tymiankowej
- budowa oświetlenia zewnętrznego przy ul. Czumy
Ponadto miasto rozpocznie także projektowanie dokumentacji dla ulic: Sławinek, Milczan, Bużan, a w przypadku ulicy Biskupińskiej prace związane z aktualizacją dokumentacji i pozyskaniem pozwolenia na budowę (pełna realizacja inicjatyw nastąpi w kolejnych latach).
Po Budżecie Obywatelskim, ogromne zainteresowanie inicjatywą lokalną kolejny raz pokazuje aktywność naszych mieszkańców. Wspólnie mamy szansę zrealizować wiele ciekawych i ważnych dla Lublina przedsięwzięć. Jestem przekonany, że nowe narzędzie pozwoli jeszcze pełniej uczestniczyć Lublinianom w życiu miasta – powiedział Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
Projekty, które nie zostaną zrealizowane wraz z uzasadnieniem:
- modernizacja oświetlenia ul. Jagodowej – oświetlenie zostało wykonane przez dewelopera w taki sposób, który uniemożliwia włączenie go do sieci miejskiej, o co zabiegali mieszkańcy. Projekt wymaga dopracowania pod kątem możliwości realizacji.
- budowa ul. Gralewskiego – z uwagi na niewielką zabudowę mieszkalną przy tej ulicy, inicjatywa w przedstawionej przez wnioskodawców formie nie zostanie zrealizowana, droga zostanie utwardzona destruktem
- budowa ul. Sławinkowskiej – 450 m drogi bocznej od głównej ul. Sławinkowskiej to droga ślepa, aby zrealizować inwestycję, konieczna jest aktualizacja dokumentacji. Inwestycja będzie możliwa do realizacji po wybudowaniu kanalizacji deszczowej na ul. Sławinkowskiej
- III Międzypokoleniowe Spotkania w Zemborzycach (grudzień 2015) - w 2015 roku nie było środków na realizację inicjatywy lokalnej
- II Jesienny piknik sąsiedzki (październik 2015) - w 2015 roku nie było środków na realizację inicjatywy lokalnej W trakcie analizy zespołu oceniającego zgłoszenia Inicjatywy lokalnej jest także projekt \"Dąb spotkań pokoleń\" z dzielnicy Węglin Południowy oraz Zagospodarowanie terenu wokół filii biblioteki przy ul. Krężnickiej.
Mechanizm inicjatywy lokalnej działa w oparciu o Ustawę o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz Uchwałę Rady Miasta Lublin z dnia 4 września 2014 r. w sprawie określenia trybu i szczegółowych kryteriów oceny wniosków o realizację zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej.
Złożone wnioski muszą dotyczyć minimum jednego z następujących obszarów: działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, w szczególności budowy, rozbudowy lub remontów dróg, kanalizacji, sieci wodociągowej, budynków oraz obiektów architektury (należy pamiętać, że obiekty te muszą należeć do miasta i nie mogą być prywatne), działalności charytatywnej; podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej; działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego; kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; promocji i organizacji wolontariatu; edukacji, oświaty i wychowania, w tym nauki i szkolnictwa wyższego; działalności w sferze kultury fizycznej i turystyki, w tym wspierania i upowszechniania kultury fizycznej oraz turystyki i krajoznawstwa; ochrony przyrody, w tym zieleni w miastach i wsiach,a także ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego; porządku i bezpieczeństwa publicznego.
Wniosek oceniany jest przez Zespół ds. inicjatywy lokalnej, który przekazuje rekomendacje Prezydentowi Miasta. Po decyzji o realizacji inicjatywy podpisywana jest umowa pomiędzy wnioskodawcami a miastem, w której zawarte są obowiązki każdej ze stron oraz podział zadań.