Podwyżki za wywóz śmieci w Lublinie zgodne z prawem? Fundacja Wolności chce sprawdzenia

Uchwała ta została podjęta z naruszeniem przepisów prawa, w tym art. 84 Konstytucji RP.

Zgodnie z art. 6k pkt 2 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminie, rada miasta, określając stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, bierze pod uwagę:

a)      liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę;

b)      ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych;

c)      koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi;

d)     przypadki, w których właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie, w szczególności to, że na niektórych nieruchomościach odpady komunalne powstają sezonowo.

Podejmując niniejszą uchwałę, Rada Miasta nie uwzględniła powyższych informacji, lub uwzględniła ich nieprawidłowe wielkości.

a) Liczba mieszkańców zamieszkujących gminę.

Liczbę mieszkańców gminy oszacowano na podstawie liczby aktualnych deklaracji a nie na podstawie rzeczywistej liczby mieszkańców. W uzasadnieniu do projektu uchwały Prezydent Miasta Lublin napisał „W związku z powyższym do kalkulacji opłat od mieszkańca przyjęto szacunkową liczbę 280 000 mieszkańców zamieszkujących w Lublinie wytwarzających odpady, którzy będą prawdopodobnie uwzględnieni w nowych deklaracjach”.

W najbardziej aktualnej, dostępnej w dniu głosowania analizie stanu gospodarki komunalnej (za rok 2019) napisano, że „Według Wydziału Spraw Administracyjnych UM Lublin na dzień 31 grudnia 2019 r. Lublin liczył 329 040 mieszkańców”.

Natomiast w opublikowanej dzień po sesji Rady Miasta „Analizie stanu gospodarki odpadami komunalnymi miasta Lublin za rok 2020”, na stronie 28, w punkcie dotyczącym liczby mieszkańców, miejscy urzędnicy wskazali liczbę 325 436 osób. Również dane GUS wskazują, że w Lublinie mieszka znacznie ponad 280 tys. mieszkańców.

Założenie liczby 280 tysięcy mieszkańców gminy miało istotny wpływ na wyliczenie wielkości stawki opłat za gospodarowanie odpadami. Gdyby w kalkulacji uwzględniono 325 tys. mieszkańców, stawka za gospodarowanie odpadami w przeliczeniu na jedną osobę byłaby o ok. 3,5 zł miesięcznie niższa (ok. 10-15% mniej).

b) Ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych.

Dokładne liczby dot. wielkości wytwarzanych odpadów komunalnych za rok 2020 zostały przedstawione w „Analizie stanu gospodarki odpadami komunalnymi miasta Lublin za rok 2020”. Dokument został opublikowany w dniu 30 kwietnia, tj. dzień po posiedzeniu Rady Miasta. Wobec tego rada nie miała możliwości zapoznać się z nim oraz uwzględnić aktualnych danych podczas uchwalania stawek opłat.

c) Koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Prezydent Miasta Lublin w kalkulacji kosztów systemu gospodarowania odpadami komunalnymi na podstawie ilości zebranych odpadów komunalnych oraz po uwzględnieniu rezerwy na ryzyka wyliczył, że roczne koszty wyniosą 85,8 mln zł.

Przyjęto stawkę miesięczną opłaty na 24,80 zł od osoby w zabudowie wielorodzinnej oraz 28,80 zł w zabudowie jednorodzinnej. Mnożąc te kwoty przez rzeczywistą liczbę mieszkańców (ok. 325 tys.) otrzymujemy kwotę 99,2 mln zł, o ponad 10 mln zł więcej niż planowane koszty (już po uwzględnieniu wzrostu kosztu odbioru odpadów oraz rezerwy na ryzyka).

Tymczasem zgodnie z przepisami prawa, wpływy z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinny równoważyć koszty.

Powyższe wnioski potwierdzają orzeczenia sądów administracyjnych, np. I SA/Bk 127/13 „Rada gminy podejmując uchwałę w przedmiocie stawek opłaty za gospodarowanie odpadami jest zobowiązana do dokonania rzetelnej i wnikliwej kalkulacji wysokości stawki, tak aby pobierane opłaty pokrywały rzeczywiste koszty związane z funkcjonowaniem systemu zagospodarowania odpadami na terenie gminy. Prawidłowo skalkulowana opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna z jednej strony zapewniać sprawne funkcjonowanie systemu odbioru odpadów na terenie gminy, z drugiej zaś nie powinna stanowić źródła dodatkowych zysków gminy. Rzetelna kalkulacja wysokości opłat powinna w szczególności uwzględniać liczbę mieszkańców gminy, ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych oraz koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami (…)”.

Oddzielną kwestią do rozpatrzenia jest to, czy wprowadzona w uchwale ulga w opłatach dla rodzin wielodzietnych jest zgodna z prawem. Art. 6k pkt 4 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminie stanowi, że „Rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami (…) rodziny wielodzietne, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny”. Zwracam uwagę na to, że „Prawo do posiadania Karty przysługuje członkowi rodziny wielodzietnej, przez którą rozumie się rodzinę, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci bez względu na ich wiek” (art. 4 pkt 1 ustawy o Karcie Dużej Rodziny).

Podjęta przez Radę Miasta Lublin uchwala ustanawia zwolnienie dla rodzin wielodzietnych ponad kwotę przekraczającą miesięcznie 124 zł w zabudowie wielorodzinnej lub 144 zł w zabudowie jednorodzinnej. Oznacza to, że ze zwolnienia skorzystają tylko rodziny posiadającej co najmniej czworo dzieci. Z ulgi nie skorzysta pięcioosobowa rodzina wielodzietna, która zapłaci tyle samo (124 zł lub 144 zł) co inne gospodarstwo domowe zamieszkiwane przez pięć osób. Co powoduje de facto, że ze zwolnienia skorzystają tylko te rodziny wielodzietne, które posiadają więcej niż troje dzieci. Czy Rada Miasta ma możliwość różnicowania wysokości zwolnienia dla rodzin wielodzietnych w zależności od liczebności rodziny?

W związku z powyższym, wnoszę o rozpatrzenie wniosku o zbadanie zgodności z prawem uchwały Rady Miasta Lublin w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki tej opłaty, a w razie stwierdzenia naruszeń o podjęcie odpowiednich kroków prawnych.