Spór o Trybunał Konstytucyjny. Różne interpretacje Sejmiku i Wojewody

W stanowisku radni Sejmiku przypominają, że publikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego jest ustawowym obowiązkiem Prezesa Rady Ministrów i zgodnie z Konstytucją orzeczenia Trybunału są ostateczne.

\"Sejmik województwa lubelskiego wyraża opinię, iż brak publikacji wyroków Trybunału Konstytucyjnego nie pozbawia ich mocy powszechnie obowiązującej. Samorząd województwa szanuje wszystkie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej, którego głównym zadaniem jest kontrola konstytucyjności prawa\" – napisano w oświadczeniu. W stanowisku jest też zapewnienie, że sejmik \"przy podejmowaniu uchwał będzie uwzględniał wyroki Trybunału Konstytucyjnego\".

Za przyjęciem stanowiska głosowało 20 radnych, przeciw było 12. Jego uchwaleniu sprzeciwiali się radni PiS. Przewodniczący klubu PiS Brak publikacji wyroków Trybunału Konstytucyjnego nie pozbawia ich mocy powszechnie obowiązującej – takie stanowisko przyjął ostatnio Sejmik Województwa Lubelskiego.

Przeciwnego zdania jest Wojewoda Lubelski Przemysław Czarnek. Powiedział, że jest to \"próba dalszej anarchizacji państwa polskiego\" i \"angażowanie autorytetów samorządów regionalnych i miejskich do sporu o ściśle politycznym charakterze\".

Podkreślił, że przestrzeganie zasad konstytucyjnych jest powszechnym obowiązkiem wszystkich organów publicznych i obywateli, \"w tym także członków Trybunału Konstytucyjnego\".

Pruszkowski przypomniał, że to ustawa określa organizację Trybunału Konstytucyjnego i postępowanie przed Trybunałem, a \"takie rozstrzygnięcia, które nie są podejmowane w zgodzie z ustawą nie są wyrokami, nie mogą być publikowane\". - To jest próba wciągnięcia samorządu województwa lubelskiego do tej awantury, która nie powinna się zdarzyć, gdy stoimy na gruncie prawa – powiedział Pruszkowski.

Marszałek województwa lubelskiego Sławomir Sosnowski (PSL) powiedział dziennikarzom, że przyjęcie stanowiska oznacza, iż lubelski sejmik będzie uwzględniał także te wyroki TK, które nie są publikowane przez premiera. - W ślad za tym, co robią inne sejmiki w naszym kraju, powinniśmy przyjąć takie stanowisko, bo trochę jako kraj pogubiliśmy się w tym temacie – powiedział Sosnowski. - Tę praworządność, którą stanowi Konstytucja, wyroki Trybunału, Sąd Najwyższy, powinniśmy w swoim postępowaniu, w pracy wszystkich urzędów i w działalności publicznej uwzględniać - dodał.

Podobne stanowisko w sprawie respektowania nieopublikowanych wyroków TK uchwalił już także sejmik woj. zachodniopomorskiego.

Z kolei Wojewoda Lubelski, profesor Przemysław Czarnek, przypomina, że moc obowiązującą mają wyłącznie te orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, które zostały ogłoszone w organie urzędowym, w którym ogłoszony został akt normatywny, będący przedmiotem orzeczenia i wynika to wprost z literalnego brzmienia artykułu 190 ust. 2 i ust. 3 Konstytucji. Z tego powodu stanowisko Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia wczorajszego jest całkowicie oderwane od litery prawa konstytucyjnego, od Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i jako takie stanowi zapowiedź łamania prawa.
 
Wojewoda Lubelski przypomina, że zgodne z art. 171 Konstytucji w przypadku rażącego łamania prawa przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, Sejm na wniosek Prezesa Rady Ministrów może rozwiązać taki organ.
 
Wojewoda Lubelski stwierdza jednocześnie, że samo stanowisko Sejmiku Województwa Lubelskiego nie stanowi jeszcze takiego rażącego naruszenia prawa, a jedynie zapowiedź takiego naruszenia i wyraża przekonanie, że pomimo tej zapowiedzi zachowań Sejmiku Województwa Lubelskiego całkowicie niezgodnych z Konstytucją, do takich zachowań w przyszłości dochodzić nie będzie.
 
Wojewoda Lubelski przypomina także, że Trybunał Konstytucyjny zobowiązany jest działać zgodnie z ustawą o Trybunale Konstytucyjnym uchwalaną na podstawie art. 197 Konstytucji. Stanowiska Trybunału, które zapadają niezgodnie z trybem przewidzianym w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym, nie stanowią orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i nie podlegają publikacji w Dzienniku Ustaw ani w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski” i jako takie nie mają żadnej mocy obowiązującej. Pogląd przeciwny stoi jednoznacznie w sprzeczności z zasadą praworządności zapisaną w art. 2 i 7 Konstytucji RP.

9 marca TK uznał, że grudniowa nowelizacja ustawy o TK autorstwa PiS - wprowadzająca m.in. nowe zasady orzekania w pełnym składzie oraz wyznaczania terminów rozpatrywania spraw - narusza konstytucję. Według rządu nie był to wyrok i dlatego nie będzie publikowany. Mimo to TK wydaje kolejne wyroki, choć przedstawiciele władz mówią, że TK powinien orzekać zgodnie z grudniową nowelą.

Obecnie nad propozycjami rozwiązania sporu wokół TK pracuje zespół ekspertów powołany w następstwie wydanej w marcu przez Komisję Wenecką opinii ws. zmian w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym. W opinii tej, podkreślono m.in., że \"osłabianie efektywności Trybunału podważy demokrację, prawa człowieka i rządy prawa\" w Polsce.

Premier Beata Szydło przekazała opinię Komisji Weneckiej do parlamentu, by tam wszystkie siły polityczne wypracowały na jej podstawie rozwiązanie kompromisowe, a marszałek Sejmu Marek Kuchciński powołał w tej sprawie zespół ekspertów.

Źródło: Polska Agencja Prasowa, Urząd Wojewódzki w Lublinie