Obchody rozpoczęły się w środę o godzinie 8.00, gdzie pod tablicami pamiątkowymi na lubelskim ratuszu, zostały złożone kwiaty. Następnie kombatanci, młodzież, członkowie Związku Piłsudczyków oraz zaproszeni goście przeszli pod pomnik legionistów na cmentarzu wojskowym przy ul. Białej w Lublinie. Tam w asyście żołnierzy i strzelców również oddano hołd bohaterom składając wieńce i kwiaty.
Tradycyjnie już po raz 14. z Lublina uczestnicy wyruszyli w Marszu Szlakiem
Legionów Józefa Piłsudskiego do Jastkowa na Cmentarz Legionistów, gdzie
sprawowana była msza święta polowa w intencji polskich żołnierzy.
Po apelu poległych i salwie honorowej oraz złożeniu wieńców pod pomnikiem
legionistów rozpoczęła się ceremonia wręczenia odznaczeń. Minister Jan Kasprzyk
wręczył 4 medale „Pro Patria”, przyznane przez Urząd Kombatantów i Osób
Represjonowanych w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o
niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.
Wicewojewoda w swoim wystąpieniu przypomniał historię walk Polaków, którzy z
wielkim trudem i poświęceniem walczyli o wolność Polski. Podkreślił, że dzięki
temu poświęceniu polska ziemia wydała plon, na który Polacy czekali bardzo
długo.
- Te wielkie miejsca - takie
jak Jastków, Wola i inne, o których wspominamy, stanowią punkty
odniesienia i refleksji o wydarzeniach z naszej historii, okupionych krwią i
potem naszych przodków, których owocem było odzyskanie niepodległości – powiedział wicewojewoda Robert
Gmitruczuk.
Podziękował tym wszystkim, którzy kultywuję tradycję marszałka Józefa
Piłsudskiego i jego Legionów. Szczególne podziękowania w imieniu swoim i
wojewody Przemysława Czarnka skierował do Tomasza Dyzmy, prezesa lubelskiego
oddziału Związku Piłsudczyków oraz wójt Gminy Jastków Teresy Kot za ich postawę
sprzyjającą krzewieniu najwyższych wartości i pielęgnowaniu tradycji
przekazywanych następnym pokoleniom.
Uroczystości zakończyły się prezentacją książki „Jastków 1915. W setną rocznicę bitwy” oraz koncertem patriotycznym w wykonaniu młodzieży Gimnazjum w Jastkowie oraz „Zespołu Pieśni i Tańca Dąbrowica”.
***
Bitwa pod Jastkowem została stoczona w dniach 31 lipca - 3 sierpnia 1915
roku pomiędzy pododdziałami Legionów Polskich a wojskami rosyjskimi w rejonie
miejscowości Jastków, 12 km na północny zachód od Lublina.
Bitwa jastkowska należała do największych starć Legionów Polskich na terenie Królestwa Polskiego. Była to pierwsza bitwa, podczas której polskie oddziały miały dużą samodzielność i o samym przebiegu walk decydowali dowódcy pułków oraz Józef Piłsudski jako główny dowódca. Był to pierwszy większy bój 4 pułku piechoty Legionów Polskich, uważany za swoisty chrzest bojowy tej formacji.
