Tuż po majówce zaczną się egzaminy maturalne. Zaczną od pisemnych testów z języka polskiego, matematyki oraz języków obcych. Prof. Lech Giemza z Katedry Literatury Polskiej XX i XXI Wieku na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II zaleca, aby nie rzucać się w wir intensywnej nauki, ale dobrze wykorzystać czas na powtórki.

- Jeżeli mamy dużo luk to od tego zacznijmy. Dobrze byłoby sobie je błyskawicznie uporządkować. Jest cała masa repetytoriów. Ale trzeba wybrać rzetelne repetytorium z dobrego wydawnictwa i nawet po kolei je przekartkować. Powtórzyć, zrobić sobie notatkę, zostawić na następny dzień i tak dalej - mówi prof. Giemza. - To nie jest czas na stresowanie się, że się czegoś nie nauczyłem i teraz będę się tego ostro uczyć. Czas na taką bardzo intensywną naukę już był, natomiast to jest czas syntezy. Poukładania sobie tego w głowie i przypomnienia najważniejszych rzeczy.

Cytaty

W kontekście matury z języka polskiego, zdaniem wykładowcy, pozostały czas warto wykorzystać na czytanie uprzednio zrobionych notatek oraz doszlifowanie wiedzy z kilku konkretnych tematów, w których wyspecjalizuje się maturzysta. Warto także przećwiczyć pisanie wypracowań oraz powtórzyć najważniejsze lektury. Jak podkreśla profesor Giemza, przydatne może okazać się zapamiętanie konkretnych i rzeczowych cytatów z danej lektury.

- Warto mieć w głowie cytaty. Cytat potwierdza erudycję i jest bardzo solidnym poparciem wiedzy. Cytat daje również możliwość obudowania tekstu, bo część maturzystów ma problem z tym, jak napisać dużo. 350 słów to nie jest bardzo dużo, ale dla części jest to stresujące. Warto zapamiętać dwa, trzy lub cztery cytaty, które pozwolą rozwinąć wypowiedź - wylicza profesor.

Wypracowanie na maturze z języka polskiego stawia przed uczniem wyzwanie, aby obronić daną tezę i poprzeć ją uzasadnieniem na podstawie tekstów kultury. Zazwyczaj maturzyści muszą odnieść się do lektury obowiązkowej i do wybranych przez siebie innych dzieł. W skład tekstów kultury nie zaliczają się tylko książki, ale także filmy, seriale, muzyka, obrazy i wszystko, co związane z szeroko pojętą sztuką i kulturą. Wykładowca KUL twierdzi, że m.in. właśnie wśród filmografii można znaleźć bardzo dobre przykłady, które dopełnią rozprawkę.

- Staram się uczniom podsuwać dobre filmy, czyli takie, które zmuszają do myślenia. Niekoniecznie muszą być to fajne filmy, ale takie, które otwierają na różne konteksty. To na przykład „Łowca Androidów", czyli film science-fiction, ale poruszający bardzo złożone, etyczne problemy. Bardzo lubię „Rydwany Ognia". To przepiękny fresk. Ostatnio rozmawialiśmy ze studentami o szaleństwie w kontekście filmu „Fisher King". Dziwny film, ale ostatecznie głęboko mądry - wymienia wykładowca KUL.

Innym tekstem kultury, który może okazać się bliższy młodemu pokoleniu jest teledysk. Jako przykład, profesor podaje piosenkę „Kreon" w wykonaniu Kory.

"Uczeń nie ma wzbudzać zachwytu, bo nie dostanie za to nobla"

Profesor podkreśla przy tym, że nie należy na siłę próbować być oryginalnym. Przywołuje przykład jednego z tematów maturalnych, gdzie trzeba było uargumentować czy można osiągnąć sukces bez ambicji. W pytaniu, które wyraźnie dąży w kierunku konkretnej tezy nie trzeba na siłę szukać innego rozwiązania i kontrargumentów.

CZYTAJ TAKŻE: Ale wyróżnienie! Lubelska uczelnia w prestiżowym, światowym rankingu

- Uczeń nie ma wzbudzać zachwytu, bo nie dostanie za to nobla. Ma po prostu spełnić pewne kryteria. Praca powinna być przejrzysta, spójna. Oprócz tego musi być poprawna ortografia, stylistyka, jasno postawiona teza, argumentacja, konteksty i zakończenie - wylicza Lech Giemza. - Z zakończeniami jest problem, bo one są często takie banalne. Lepiej, gdy będą one nawiązaniem do wstępu, ale z rozwinięciem tego wstępu i niech to będzie klamrowe. Niech czytający widzi, że to ma spójną budowę tekstu, że faktycznie coś zostało udowodnione.

Matura ustna

Po egzaminach pisemnych, uczniowie muszą wykazać się wiedzą podczas matur ustnych z języka polskiego i obcego. Odpowiedź na zadane polecenie powinna pojawić się w ciągu 15 minut, dlatego często właśnie ta część matury jest najbardziej stresująca dla młodych ludzi. W trakcie kwadransu, maturzysta ma do dyspozycji kartkę, która ma pomóc w przygotowaniu wypowiedzi.

- Zapisywanie całej wypowiedzi może wypaść kiepsko. Często podaję przykład, który znamy prawie wszyscy, czyli księży czytających kazanie z kartki. Wiemy jak to blado wypada. Jest ta intonacja głosu, która zdradza, że ktoś jest obok tekstu. Myślę, że umiejętność przemawiania to umiejętność zaangażowania emocjonalnego siebie i odbiorcy - mówi wykładowca i podkreśla, że warto jak najlepiej wykorzystać ten czas na przemyślenie swojej odpowiedzi i zbudowanie „szkieletu". - Jeżeli mamy ten moment na opanowanie emocji, kiedy uczeń próbuje sobie pewne rzeczy wydobyć z głębi niepamięci, to warto zapisać gdzieś jest z boku te najtrudniejsze słowa, tytuły, daty, ale też pewien szkielet wypowiedzi - dodaje.

Ma to pomóc w uporządkowaniu myśli w chwili ogromnego stresu, ale będzie to także wskazówka, która może uratować maturzystę w chwili zająknięcia.

Sztuka uczenia się

Wykładowca KUL przekonuje, że efektywne uczenie się musi iść w parze z odpoczynkiem. Jego zdaniem trzeba znaleźć balans i równowagę.

- Nie ma kogoś, kto się nauczy na 100%. Trzeba nauczyć się na tyle, na ile się potrafi. Jest w nas mechanizm samozniszczenia. Uczniowie uświadamiają sobie: „jeszcze tego nie umiem" i nagle zaczyna się wszystko sypać i w takim potężnym stresie zapominają nawet to, co umieli - przyznaje profesor. - Trzeba dać sobie ten margines miłosierdzia. Obok sztuki uczenia się jest też sztuka odpoczywania. I bardzo często widzę po studentach, że do nich to nie dociera. Nieustanne nakręcanie się jest zabójcze dla organizmu. Ważne jest suplementowanie diety, dbałość o to co jemy, jak śpimy i oczywiście ruch. Warto znaleźć czas na niezobowiązującą lekturę. Coś co sprawia przyjemność, a może nieść również ze sobą wartości, które można wykorzystać na maturze.

Na maturze życie się nie kończy

- Matura to jest pierwszy bardzo trudny egzamin, ale po nim będą kolejne. Jeżeli na maturze coś się nie uda, później jest możliwość poprawy. Trzeba znaleźć balans pomiędzy wymogami wobec siebie, a tym, że życie niesie ze sobą różne przygody. Młodzi ludzie często o tym zapominają i wydaje im się, że są jak młody bóg. Piją hektolitry kawy, ale nawet kawa czy herbata w dużej ilości w pewnym momencie może odbić się na organizmie - przekonuje Lech Giemza i zaznacza, że tu właśnie kluczową rolę gra zdrowe podejście do wyzwania. - Przychodzi moment, kiedy trzeba się spiąć, ale to będzie dzień matury. Trzeba zdać, zamknąć drzwi i tego dnia też odpocząć. W ten ostatni dzień odłożyć książki, przestać o tym myśleć. Myślę, że często ważna jest rola rodziny, bo np. wyjście do kina, restauracji czy jakieś zajęcia w plenerze sprawią, że maturzysta będzie czuć wsparcie emocjonalne w swojej małej wspólnocie. Kwestie duchowe również są ważne. Nie ukrywam, że wyciszenie wiąże się również z pewną praktyką medytacyjną, z modlitwą. Modlitwa jest czymś naturalnym dla naszego umysłu i może być pomocna w opanowaniu stresu przedmaturalnego.

Matura zacznie sie 5 maja.

Sprawdź portal Lublin24, bądź na bieżąco!

Grzegorz Turnau (1)

Grzegorz Turnau wystąpi w Teatrze Starym. Solo przy fortepia...