Rusza kwalifikacja wojskowa. Stawić się na nią musi blisko 14 tys. mieszkańców

- Chcielibyśmy, żeby kwalifikacja nie kojarzyła się z przykrym obowiązkiem, ale poczuciem odpowiedzialności za siebie i innych. Tu nikt nikogo nie zmusza. Aby administracja wojskowa mogła dobrze planować strategię, również w zakresie obronności musi znać swoje zasoby – wyjaśnia wojewoda lubelski Krzysztof Komorski.

Kwalifikacja wojskowa jest procesem cyklicznym. Przeprowadzana jest co roku. Jej celem jest wprowadzenie danych do ewidencji wojskowej oraz określenie zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia służby wojskowej. Nie należy jej mylić z poborem do armii ani obowiązkowymi ćwiczeniami rezerwistów.

- Nie mówimy tutaj o powołaniach czy mobilizacji, ale procesie kwalifikacji, który ma na celu zewidencjonowanie, zbudowanie wiedzy na temat ilości osób, mężczyzn, którzy kwalifikują się do służby wojskowej. W tym roku dotyczy to rocznika 2005 – dodaje Komorski.

Przebieg kwalifikacji na terenie województwa lubelskiego

Pieczę nad kwalifikacją wojskową sprawuje Minister Obrony Narodowej. Na szczeblu wojewódzkim za przygotowanie i przeprowadzenie kwalifikacji odpowiada wojewoda. Wojewoda Lubelski wydał już w tej sprawie stosowne obwieszczenie.

Na terenie województwa lubelskiego będą działały 23 powiatowe komisje lekarskie i 1 wojewódzka komisja lekarska.

W ramach tegorocznej kwalifikacji wezwanych zostanie 13 782 osoby. Największą grupę stanowi rocznik podstawowy, czyli 19-latkowie, mężczyźni urodzeni w 2005 roku. W tym roku dotyczy to 10 567 wzywanych mężczyzn. Są również roczniki starsze, to mężczyźni urodzeni w latach 2000-2004, którzy nie zostali orzeczeni, nie  stawili się do kwalifikacji wojskowej, nie mają nadanej kategorii zdrowia. Oni również są wezwani. To grupa 2665 osób.

Jest również grupa ok. 500 kobiet poza ochotniczkami, które obowiązkowo są wzywane. Są to kobiety, które w latach 1997-2005 ukończyły, bądź są na etapie końcowym specjalności przydatnych w wojsku. To są przede wszystkim zawody medyczne np. lekarze, stomatolodzy, weterynarze. I ochotnicy. Osoby, które ukończą 18 rok życia mogą zgłosić chęć przystąpienia do kwalifikacji mimo, że taki obowiązek mają za rok.

Termin przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej Minister Obrony Narodowej rozporządzeniem z dnia 10 listopada 2023 r. określił na okres od 1 lutego do 30 kwietnia 2024 r., nie miej jednak, ze względu na trwające ferie ten proces rozpoczniemy nieco później dla województwa lubelskiego od 12 lutego.

- Tak został ustalony kalendarz prac powiatowych komisji lekarskich  żeby dać młodzieży czas, szczególnie 19-latkom, żeby nie myśleli o kwalifikacji, żeby odpoczęli podczas zimowych ferii, a następnie w wyznaczonych terminach, rozłożonych od 12 lutego do 30 kwietnia w poszczególnych powiatowych komisjach lekarskich stawili się na wezwanie wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Każda z tych osób dostanie stosowne wezwanie - tłumaczy płk Jerzy Flis. - Powinna się stawić bez obaw, bo ja traktuję to jako obowiązek, ale jednocześnie jako przywilej – dodaje.

Kogo obejmie tegoroczna kwalifikacja wojskowa?

Zgodnie z wydanym rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 listopada 2023 r. w sprawie przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej w 2024 r. kwalifikacji wojskowej w tym roku podlegają:

mężczyźni urodzeni w 2005 r., tzw. „rocznik podstawowy”;

mężczyźni urodzonych w latach 2000-2004, którzy nie posiadają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej;

osoby, które w latach 2022 i 2023 zostały uznane przez powiatowe komisje lekarskie za czasowo niezdolne do służby wojskowej ze względu na stan zdrowia;

kobiety urodzone w latach 1997-2005 posiadające kwalifikacje przydatne do służby wojskowej;

osoby, które ukończyły 18 lat życia i zgłosiły się ochotniczo do kwalifikacji wojskowej; 

osoby o nieuregulowanym stosunku do służby wojskowej do końca roku kalendarzowego, w którym kończą 60 lat życia, jeżeli nie posiadają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej i zgłosiły się do kwalifikacji wojskowej.

W ramach określenia zdolności do służby wojskowej osoby stawiające się do kwalifikacji wojskowej poddaje się obowiązkowym badaniom lekarskim oraz psychologicznym, a także, stosownie do potrzeb i według decyzji przewodniczącego komisji lekarskiej, badaniom specjalistycznym lub obserwacji szpitalnej.

Osoby podlegające obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej wzywane są przez wójtów lub burmistrzów (prezydentów miast) za pomocą wezwań imiennych, które zostaną doręczone co najmniej na siedem dni przed wyznaczonym terminem stawiennictwa.

Jakie są kategorie wojskowe i co oznaczają?

Stawienie się na kwalifikacji wojskowej jest konieczne do przyznania kategorii zdolności do służby wojskowej. Wyraża się ją za pomocą jednej z czterech liter. To A, B, D oraz E.

Co oznaczają poszczególne litery?

kategoria A - zdolny do służby wojskowej, co oznacza zdolność do odbywania lub pełnienia określonego rodzaju służby wojskowej;

kategoria B - czasowo niezdolny do służby wojskowej, co oznacza przemijające upośledzenie ogólnego stanu zdrowia albo ostre lub przewlekłe stany chorobowe, które w okresie do 24 miesięcy od dnia badania rokują odzyskanie zdolności do służby wojskowej;

kategoria D - niezdolny do służby wojskowe, w czasie pokoju, z wyjątkiem niektórych stanowisk służbowych przeznaczonych dla terytorialnej służby wojskowej;

kategoria E - trwale i całkowicie niezdolny do służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

Nieobecność na kwalifikacji

Zapisy ustawy o obronie ojczyzny nakładają obowiązek stawiennictwa przed powiatową komisją lekarską. Jeżeli osoba otrzyma wezwanie, a nie będzie mogła się stawić musi to uzasadnić. Jeżeli nie może stawić się w wyznaczonym terminie organ może wyznaczyć inny termin, ale powinna o tym wcześniej poinformować.