Program certyfikacji
W ostatnich latach w szpitalach pojawił się problem polegający na niewykorzystaniu refundacji na diety poza i dojelitowe. Dotychczas pacjent, który nie był w stanie przyjmować pokarmu doustnie, najczęściej głodował, bo nie dostawał żywienia klinicznego.
- Jeżeli pacjent nie jest w stanie samodzielnie przyjmować pokarmów, powinien otrzymać leczenie poza i dojelitowe. Preparaty te są refundowane w ramach leczenia pacjenta - podkreśla prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk, Prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu.
Dlatego powstał program, który ma upowszechniać żywienie kliniczne. Polegał na certyfikacji szpitali zgodnie z kryteriami Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego, które zostały opracowane i zaakceptowane przez Radę Ekspertów. Zgodnie z założeniami zostały określone zasady niezbędne do wdrożenia dobrej praktyki leczenia żywieniowego w każdym szpitalu starającym się o certyfikat. Niezbędne jest dokonywanie rzetelnej i regularnej oceny stanu odżywienia pacjenta oraz udostępnienie leczenia żywieniowego dla każdego pacjenta ze wskazaniami.
Celem leczenia żywieniowego jest przede wszystkim poprawa stanu odżywienia, utrzymanie prawidłowego rozwoju, poprawa rokowania, przyspieszenie wyleczenia i umożliwienie zastosowania innych metod leczenia. Wśród korzyści takich praktyk są m.in. wzrost masy ciała i masy mięśniowej, szybszy powrót do normalnej aktywności oraz poprawa samopoczucia. Ma to szczególne znaczenie w przypadku pacjentów, którzy przechodzą poważne operacje i są leczeni onkologicznie.
Żeby otrzymać certyfikat, szpitale musiały spełnić liczne wymagania oraz przejść oficjalną certyfikację przeprowadzoną przez radę ekspertów. W tym roku ze względu na obostrzenia i trwającą pandemię COVID-19 spotkania certyfikujące odbyły się w formie internetowej. Ze zgłoszonych 64 placówek zespoły certyfikujące wyłoniły 27 szpitali w tym Uniwersytecki Szpital Dziecięcy przy ul. Gębali w Lublinie. Otrzymanie certyfikatu potwierdza przestrzeganie przez placówkę najwyższych standardów w zakresie leczenia żywieniowego oraz możliwość zapewnienia każdemu pacjentowi z ryzykiem żywieniowym odpowiedniej opieki hospitalizacyjnej.
Uroczyste wręczenie
W trakcie wręczenia certyfikatów eksperci podsumowali przebieg certyfikacji, podczas których można było wyciągnąć wiele wniosków.
- Certyfikacje szpitali pokazały, że deklaracje szpitali odnośnie prowadzenia leczenia żywieniowego często nie mają odzwierciedlenia w rzeczywistości. Do najsłabszych punktów certyfikacji należą poradnictwo ambulatoryjne, indywidualne diety doustne, informacje dla pacjenta z zakresu wskazań, zasad i metod terapii oraz dostęp do kompletnych mieszanin. Najlepiej z kolei wypadły diagnostyka laboratoryjna, dostęp do leków, diet medycznych, preparatów do żywienia i sprzętu - komentuje dr n. med. Michał Jankowski, Adiunkt Katedry Chirurgii Onkologicznej CM UMK, Centrum Onkologii w Bydgoszczy.
- Spotkania online pokazały też, że determinacja szpitali we wzorowym prowadzeniu żywienia klinicznego jest wysoka. Nie dotyczy to jednak wszystkich placówek, wciąż mamy wiele do zrobienia w tej dziedzinie, aczkolwiek miejmy nadzieję, że nagrodzone jednostki będą dawać przykład szpitalom z całej Polski - dodaje dr hab. n. med. Przemysław Matras, Prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego, Adiunkt I Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Leczenia Żywieniowego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie.
Leczenie żywieniowe
Zaznaczono, że choć polska służba zdrowia korzysta z refundacji żywienia pozajelitowego oraz dojelitowego, a lekarze coraz częściej zwracają uwagę na prawidłowe odżywianie i występowanie zaburzeń metabolicznych u pacjentów leczonych w szpitalu, problem niedożywienia szpitalnego nadal dotyczy dużej liczby pacjentów.
- Wprowadzenie działań mających na celu poprawę efektywności terapii żywieniowych stosowanych w szpitalach jest niezbędnym elementem niosącym za sobą pozytywne konsekwencje zarówno dla pacjenta, jak i samej placówki. Efektywna terapia żywieniowa w leczeniu pooperacyjnym pacjenta pozwala na ograniczenie powikłań, co przekłada się na koszty leczenia i czas pobytu w szpitalu. Niestety nadal powszechne jest niedożywienie szpitalne. Wielokierunkowe konsekwencje niedożywienia przekładają się nie tylko na efekty leczenia, ale także stan zdrowotny po zakończeniu terapii - wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk.
Dodawno, że stosowanie terapii żywieniowej w polskich szpitalach, mimo konieczności lub wskazań do przeprowadzenia u części pacjentów, nadal jest procesem nieuregulowanym i problematycznym dla wielu placówek, dlatego ze szczególną inicjatywą poprawy sytuacji pacjentów, ich jakości leczenia żywieniowego oraz ułatwienia kadrze medycznej korzystania z refundowanego potencjału leczenia żywieniowego wyszło Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu tworząc program „Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego – Leczenie przez żywienie”.
Kolejna edycja
Certyfikat jest przyznawany na dwa lata, zespoły opracowują już następną edycję programu, która ruszy niebawem. Wiele jednostek ze względu na wybuch epidemii była zmuszona przesunąć swoje certyfikacje, dlatego już wkrótce szpitale będą mogły próbować swoich sił, aby otrzymać potwierdzenie prowadzenia żywienia klinicznego na najwyższym poziomie.
Organizatorem programu jest Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu (POLSPEN).