Jerzy Giedroyc
Jerzy Giedroyc studiował prawo i historię na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie studiów wstąpił do korporacji akademickiej Patria. Później został jednymi z liderów Myśli Mocarstwowej i Związku Pracy Mocarstwowej. Był też m.in. prezesem Związku Drużyn Ludowych Mocarstwowej Polski i członkiem konserwatywnego Stronnictwa Prawicy Narodowej. W 1930 roku objął redakcję tygodnika „Dzień Akademicki”, dodatku do „Dnia Polskiego”, który przekształcił się w dwutygodnik „Bunt Młodych”, a potem w tygodnik „Polityka”. Był również sekretarzem ministra rolnictwa i reform rolnych, a potem wiceministra w tym resorcie po czym przeniósł się do Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany do Rumunii, gdzie został sekretarzem ambasadora RP w Bukareszcie, a następnie szefem biura polskiego ambasady Chile. W Rzymie w 1946 roku założył Instytut Literacki, w ramach którego – po przenosinach do Paryża – wydawał w latach 1947-2000 miesięcznik „Kultura”, a od 1962 „Zeszyty Historyczne”. W czasach PRL informacje na jego temat podlegały cenzurze, a jego nazwisko znajdowało się na specjalnej liście osób z całkowitym zakazem publikacji. Zmarł na zawał serca, w nocy z 14 na 15 września 2000 roku. Został pochowany na cmentarzu w Le Mesnil-le-Roi we Francji.
UMCS uczcił 20. rocznicę śmierci Giedroycia
W uznaniu dla dorobku Giedroycia, Pracownia Badań nad Instytutem Literackim w Paryżu UMCS, która w tym roku obchodzi 10-lecie, przygotowała dwie publikacje łączące wątki biograficzno-wspomnieniowe z rekonstrukcją prac redakcyjnych miesięcznika „Kultura”:
Pierwsza publikacja to "Redaktor. 20 lat bez Kultury" pod redakcją Iwony Hoffman - dziekan Wydziału Politologii UMCS.
- W dwudziestą rocznicę śmierci Jerzego Giedroycia autorzy tomu przywracają pamięci społecznej postać i dzieło Redaktora, koncentrując się na skatalogowaniu pojęć i wartości, które zachowały walor wektorów współczesności.” - zaznacza we wstępnie Iwona Hofman. Walorem wydania są prezentacje osobistych wspomnień - „spotkań z Redaktorem”, które uzupełniają szkic osobowości Giedroycia i jednocześnie pokazują zasadność oraz wpływ szeroko pojętej działalności Instytutu Literackiego na postrzeganie i interpretowanie rzeczywistości przez kolejne pokolenia Polaków.
W zbiorze szkiców, wspomnień, artykułów znaleźli się tacy autorzy, jak: Mirosław Chojecki, Klaudia Cynamow-Sosin, Józef Gawłowicz, Rafał Habielski, Tomasz Jastrun, Basil Kerski, Piotr Kłoczowski, Gábor Lagzi, Andrzej Mencwel, Adam Michnik, Piotr Mitzner, Sławomir N. Nowinowski, Andrzej Peciak, Krzysztof Pomian, Jan Pomorski, Paweł Rodak, Wojciech Sikora, Rafał Stobiecki, Leszek Szaruga.
Druga publikacja to „Kultura. Teka redakcyjna nr 9/1969”. Na ten album składa się reprint numeru „Kultury” z arkuszami tekstów redakcyjnych zawierającymi naniesione poprawki autorskie oraz oryginalne listy.
Dyskusja na temat twórczości Giedroycia na kanwie przywołanych książek wraz wydarzeniami towarzyszącymi odbędzie się 21 października na Wydziale Politologii i Dziennikarstwa UMCS w Lublinie.
Nominacje do Nagrody im. Jerzego Giedroycia
Nagroda im. Jerzego Giedroycia ustanowiona przez UMCS w Lublinie w 2001 r. jest przyznawana za twórczą kontynuację przesłania Giedroycia oraz badania nad dziedzictwem paryskiej „Kultury”. Cyklicznie do Nagrody zgłaszane są wyróżniające się monografie i wydawnictwa zbiorowe. W tym roku podczas posiedzenia członkowie Kapituły wybrali 7 tytułów nominowanych:
Magdalena Grochowska, W czasach Szaleństwa. Hertz. Fiłosofow. Stempowski. Moltke, Agora, Warszawa 2019.
Justyna Kowalska-Leder, „Nie wiem, jak ich mam cenić...” Strefa ambiwalencji w świadectwach Polaków i Żydów, Instytut Badań Literackich, Warszawa 2019.
Eric Karpeles, Prawie nic. Józef Czapski. Biografia malarza, przełożył Marek Fedyszak, Noir sur Blanc 2019.
Helena Krasowska, Magdalena Pokrzyńska, Lech Aleksy Suchomłynow, Świadectwo zanikającego dziedzictwa. Mowa polska na Bukowinie: Rumunia – Ukraina, Instytut Slawistyki PAN, Warszawa 2018.
Piotr M. Majewski, Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu, Krytyka Polityczna, Warszawa 2019.
Włodzimierz Mędrzecki, Kresowy kalejdoskop. Wędrówki przez Ziemie Wschodnie Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018.
Marek Hańderek, Unia 1940-1948. Dzieje zapomnianego ruchu ideowego, IPN, Warszawa 2019.
W trakcie posiedzenia Kapituły dyskutowano o przyznaniu nagród honorowych. W poprzednich latach otrzymali ją: Fundacja Ośrodka KARTA, Andrzej Peciak, Bohdan Cywiński, Karol Modzelewski.
