Badania po 40. roku życia. Wszystko, co powinieneś wiedzieć o diagnostyce, żeby cieszyć się zdrowiem i formą

Tu boli, tu strzyka, tego nie zrobię, bo nie potrafię, a na rower nie wyjdę, bo jest za zimno, za ciepło, albo pada – to stwierdzenia, które w dzisiejszych czasach częściej usłyszymy z ust 20- niż 40-latka. Ci ostatni swoją kondycją oraz konsekwencją dążenia do celu mogą zawstydzić niejednego młodszego kolegę. Niestety, ma to również gorszą stronę – takie osoby trudno namówić na badania profilaktyczne. 

Choroby, które mogą Cię dotknąć po 40-tce. Badaj się regularnie pod ich kątem 

Metabolizm u osób koło 40. roku życia zaczyna słabnąć. Dotyczy to zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Rośnie wtedy ryzyko wielu chorób, które w początkowej fazie nie dają żadnych objawów. Dlatego, jak podkreślają specjaliści, każda osoba, która wejdzie w ten wiek na stałe powinna wpisać w swój kalendarz badania, które mogą uratować im życie. Dotyczy to również osób, które szczególnie dbają o swoją dietę i są bardzo aktywne fizycznie.  Spowolnienie metabolizmu przyczynia się do rozwoju procesów zwyrodnieniowych różnego rodzaju.

Badania profilaktyczne są ważne w każdym wieku, jednak z wiekiem wzrasta ryzyko wielu chorób m.in. raka prostaty, jelita grubego i piersi. Dlatego osoby po 40. roku życia powinny szczególnie zwracać uwagę na to, aby wykonywać regularnie badania profilaktyczne jak: glukoza, lipidogram, próby wątrobowe czy badanie PSA

– opowiada dr. n. med. Karolina Karabin, diagnosta laboratoryjny, ekspert uPacjenta. I dodaje: 

Dzięki nim jesteśmy w stanie wykryć rozwój choroby na wczesnym etapie i wdrożyć odpowiednie leczenie. Nasz szczególnie niepokój powinny wzbudzić nietypowe lub nagle pojawiające się objawy jak częstsze oddawanie moczu, zwiększone pragnienie, przewlekłe zmęczenie, krew w kale czy guzki na ciele

Choroby, które mogą dotknąć tę grupę wiekową to między innymi:

• miażdżyca tętnic wieńcowych,
• nadciśnienie tętnicze,
• choroby onkologiczne.

Jak się okazuje w tym wieku rośnie zwłaszcza ryzyko nowotworów płuca i jelita grubego. Po 40-tce zaczynają się też powoli objawiać symptomy gorszego trawienia, mamy wówczas większą skłonność do zaparć, czy chorób zapalnych jelit. Oczywiście, jak przyznają lekarze, dużo zależy od tego, jaki tryb życia prowadziło się wcześniej, czy dana osoba paliła papierosy, czy nadużywała alkoholu. 

Dlatego, jak podkreśla Natalia Kryger z firmy wykonującej badania, po 40 warto zrobić badania sprawdzające ogólny stan organizmu. Od czego powinniśmy zacząć? Od morfologii, dzięki której można wykryć wielu chorób, w tym: anemię, której podłożem może być niedobór żelaza, kwasu foliowego czy witaminy B12, zakażeń, stanów zapalnych, zaburzeń układu krzepnięcia czy nowotworów. 

Morfologia to badanie, które powinien co roku wykonywać każdy niezależnie od wieku

CZYTAJ TAKŻE: Bilans zdrowia dziecka. Jest niezwykle ważny i powinno się go zrobić ponad 10 razy. Pamiętasz kiedy?

– zaznacza Natalia Kryger. Kolejnymi badaniami są OB i CRP, które pozwolą wykryć istniejący w organizmie stan zapalny. Parametry te wzrastają w przypadku chorób nowotworowych, reumatycznych, autoimmunologicznych, a nawet zakażeń. Na podstawie wyników można różnicować infekcję bakteryjną od wirusowej. Podobnie jak morfologia, OB i CRP to szerokie badania, które nie dają stuprocentowej diagnozy, jednak dzięki nim łatwo stwierdzić, czy organizm jest zdrowy, czy też dzieje się w nim coś niedobrego.

Badanie magnezu, badanie ogólne moczu, próby wątrobowe. Dbający o zdrowie 40-latek nie może o tym zapomnieć  

Jak słyszymy, bilans 40-latka warto urozmaicić o badanie magnezu. To jeden z ważniejszych pierwiastków, który bierze m.in. udział w procesie skurczu mięśniowego serca, stymuluje poprawną pracę mięśni, reguluje też nastrój oraz wspomaga siłę kości. Jego niedobór prowadzi do rozwoju nadciśnienia, miażdżycy, nowotworów lub kamicy nerkowej. 

Kolejnym badaniem, o którym nie powinni zapominać 40-latkowie, jest badanie ogólne moczu. Jak tłumaczy Natalia Kryger, analiza moczu pozwala nie tylko wykryć nieprawidłowości w pracy nerek, ale także pomaga ocenić stan zdrowia wątroby, zakażenia układu moczowego oraz wstępnie rozpoznać choroby metaboliczne, np. cukrzycę. Następną bardzo ważną rzeczą jest badanie, przynajmniej raz do roku, poziomu cukru na czczo. 

Dlaczego warto o tym pamiętać? Określając stężenie glukozy, można odpowiednio wcześnie wykryć stan przedcukrzycowy oraz cukrzycę – chorobę diagnozowaną najczęściej u osób po 50., która skraca życie przeciętnie o o 15 lat! 

Zalecane jest również badanie cholesterolu, ciśnienia krwi oraz badanie układu pokarmowego. Natalia Kryger przekonuje, że na listę warto również dopisać:

• sprawdzenie prób wątrobowych,
• oznaczenie krwi utajonej w kale,
• badań na osteoporozę. 

Kompleksowe badania możemy wykonać w dowolnym laboratorium. Mało tego, w niektórych miejscach możemy je wykonać nie wychodząc nawet z domu. Niektóre punkty medyczne oferują taką usługę z przyjazdem, przez co nie trzeba stać w kolejkach. Wyniki zostaną nam wysłane pocztą tradycyjną lub elektroniczną.

Darmowe badanie dla 40-latków. Jak się zapisać i zrobić badania w ramach programu Profilaktyka 40 plus? 

Warto dodać, że do końca 2023 roku trwa akcja Profilaktyka 40 plus. Jest to program badań skierowany do Polaków od (skończonego) 40. roku życia. Został on wprowadzony w związku z pandemią koronawirusa, przez którą jakość profilaktyki chorób znacznie spadła (z powodu mniejszego zgłaszania się do lekarzy w 2020 roku). Program rozpoczął się w lipcu 2021 r. i pierwotnie miał się zakończyć po roku. Ministerstwo Zdrowia postanowiło go jednak przedłużyć.

Aby skorzystać z darmowej profilaktyki, należy wypełnić ankietę w Internetowym Koncie Pacjenta.  Dla osób w wieku 40-64 lata przygotowano inny zestaw pytań niż dla pacjentów mających 65 lat i więcej.